W sieci krąży film, pokłosie majowej eksplozji w Urumczi. Nagrał go Ujgur, który leciał w interesach do Szanghaju. Na lotnisku kazali mu zdjąć buty. Kiedy zapytał, dlaczego tylko on ma to zrobić, usłyszał: „Bo jesteście z Xinjiangu”. Wtedy natychmiast wyjął telefon i zaczął nagrywać dyskusję z funkcjonariuszami, którym wykrzyczał: „Dzisiejszy wybuch jest rezultatem takiej dyskryminacji”.
Dramat, który 5 lipca 2009 roku zaszokował świat, wypchnął na pierwszy plan dwie postacie: ujgurskiego uczonego Ilhama Tohti oraz sekretarza Wanga Lequana, od dwudziestu lat zaprowadzającego w Xinjiangu rządy twardej ręki.
Rządowe media chińskie podały, że 8 grudnia Pośredni Sąd Ludowy w Urumczi (chiń. Urumqi) w Xinjiangu skazał na kary od trzech do ośmiu lat więzienia siedmiu uczniów ujgurskiego akademika Ilhama Tohti, który we wrześniu dostał wyrok dożywocia i przepadku mienia (co odbiera środki do życia żonie z dwójką dzieci).
Studentów Centralnego Uniwersytetu Narodowości w Pekinie uznano winnymi prowadzenia „działalności separatystycznej”. Jest wśród nich sześciu Ujgurów i jeden przedstawiciel narodu Yi.