Jak się macie, przyjaciele? Co słychać u naszego ukochanego dziecka o cerze jasnej jak koncha, ciele krzepkim niczym góra obleczona w zbroję liter, żywym umyśle i pięknej duszy? Ile to już ma lat? Czy Meczi i Gjalcen chodzą po wolności? Zhog, Gjen, Yang, Me? Ciągle przekrzykują ryk burzy?
O brzasku siny smog,
który spowija doliny i wzgórza,
ma odcień czerwieni.
Nie tle nieodległych ośnieżonych szczytów
wygląda jak dymny sygnał pradawnego alarmu
dla miękkich łąk.
Pomiędzy dwudziestym siódmym lutego 2009 a siódmym sierpnia 2012 roku podpaliło się czterdzieścioro ośmioro Tybetańczyków w kraju i trzech na obczyźnie. W sumie pięćdziesiąt jeden osób, pośród nich dziewięć kobiet. Nie żyje co najmniej trzydzieści osiem.
Już niemal sześćdziesiąt lat spotykam się z przywódcami różnych rządów, przedsiębiorstw oraz innych organizacji i obserwuję, jak rozwija się i zmienia nasze społeczeństwo. Chętnie też dzielę się swoimi spostrzeżeniami, jeśli mogą być one dla kogoś użyteczne.
W zeszłym tygodniu zadzwonił do mnie obcy człowiek i powiedział, że chyba aresztowali Gologa Dzigmego. Mówił po tybetańsku z akcentem z Amdo. Właśnie przechodziłam koło świątyni Ramocze i obserwowałam, jak kilku funkcjonariuszy z sił specjalnych osacza i legitymuje młodych Tybetańczyków. „Kiedy?”, wykrzyknęłam, ale dudnienie chińskiego przeboju z pobliskiego sklepu zagłuszyło odpowiedź, po której połączenie zostało nagle przerwane.
Wielki kraj dusi się,
skały rozpłatane promieniami słońca
drzemią na pustyni czasu.
Nadciągająca ciemność szepce tajemnice,
jak dziecko, które woli zmyślać.
Spójrzcie w górę, tybetańscy rodacy
Patrzcie na błękitny brzask
Na niebiański namiot białej góry –
Wrócił, wrócił mój lama.
Moment zwolnienia ma w sobie coś ekstatycznego
Nie chcę kłamać, że nie czułem tego uniesienia
Zgodzili się tylko na ojca i brata
„Bo ktoś musi was odebrać”
„Nie ma mowy o publicznych powitaniach”
„Nie wolno wam podróżować za dnia”
Za choreografię opowiadał chiński aparatczyk
Wyliczający kolejne „nie wolno”
Rozwój kraju
zależy od wykształcenia.
Europa zawdzięcza dostatek
nowoczesnemu systemowi oświaty.
Exile Kirti monks in India have published a comprehensive overview of Tibetan self-immolations from 1998 to 2018, now available for downloading here.The publication, entitled ‘Tibetan Self-Immolations: 1998 to 2018: News, Views and Global Response’ is compiled and edited by Tibetan writer and translator Bhuchung D Sonam together with Kanyag Tsering and Lobsang Yeshe at Kirti monastery in Dharamsala, India.