1.
Ukryta przeszłość? Dokładnie tak. I to nie tylko jakiś fragment, ale cała historia. Historia Tybetu. Zwłaszcza pewna dekada, którą zatuszowano niemal całkowicie.
Archiwum kategorii: Z perspektywy Tybetańczyków
Oser: Zagraniczni dziennikarze w Tybecie w latach pięćdziesiątych
Przeczytałam przekłady dwóch książek opublikowane przez Chińskie Wydawnictwo Tybetologiczne, które uprzytomniły mi, jak długą tradycję mają oficjalne wycieczki organizowane przez Komunistyczną Partię Chin dla zagranicznych dziennikarzy.
Oser: Dziejowy spektakl w Lhasie
Lhasa stała się gigantyczną sceną do manipulowania historią w imię kształtowania teraźniejszości, w której po dachach naszych domów i świątyń spacerują tajniacy (często z tybetańskimi różańcami w rękach). Choć oprawcy udało się zdławić nawet szept sprzeciwu, wszystko emanuje tu lękiem.
Oser: „Cmentarz męczenników” na lhaskim przedmieściu
Pierwszego lipca wybraliśmy się na „cmentarz męczenników” nieopodal klasztoru Drepung. Nekropolia sąsiaduje z barakami wojsk lotniczych i innych formacji podlegających bezpośrednio sztabowi w Chengdu. Przed laty był tu zielony ogród należący do Drepungu albo pobliskiej świątyni Neczung. Teraz obok militarnego kompleksu wyrastają wieżowce mieszkalne, nasuwające pytanie, dlaczego deweloper upodobał sobie sąsiedztwo grobów.
Oser: Ślady roku szczura
Rok po roku dzień pamięci upływał w ciszy,
Aż w tym wybuchło: ten wybiegł, ta krzyczała,
Wielu bezimiennych chowających się od zawsze w cieniu
Zrzuciło fotorealistyczne maski zadowolenia.
Chwila zmieniła się w wieczność: wymazani, stali się tajemnicą państwową.
Pema Thinle: Lament
Groza
Biel górskich szczytów tonie w mroku
Najpiękniejsze śnieżne lwiątka błądzą
Po skutym mrozem bezkresnym pustkowiu
Bezbronne i samotne
Therang: Ci ludzie
Wypatroszone góry, śmierdzące rzeki,
Wystrzelane zwierzęta.
Ci ludzie rzucają się na naszą ziemię
Z kłami i pazurami.
Oser: Rewizjonistyczna historia „byłego yamenu”
„Trwa renowacja byłego yamenu stacjonującego w Tybecie ministra rządu Qingów – informowała 29 maja strona internetowa »Chińskiego Tybetu«. – Rozpadające się budynki, które stanowią zagrożenie dla mieszkających w nich ludzi, zostaną odnowione z zachowaniem pierwotnego stylu starych dziedzińców. Po zakończeniu prac powstanie tu muzeum byłego yamenu”… i tu powtórka całej zbitki z pierwszego zdania.
Oser Nima: Z Larung Garu
Burzenie domów
Pokryte pyłem słońce rzuca dziś długie cienie. Wczoraj bandyci strzaskali księżyc, siejąc wszędzie srebrne łzy. Złe czary skradły noce, miesiące i lata. Koszmarne sny ożywają w ruinach burzonych domów. Palący ból w zdrętwiałych członkach jakby wyrwali garść włosów albo uderzyli w zaognioną ranę. Choć ścięcie różni się od uduszenia, zagłada tego, co zbudowało się własnymi rękoma, nieodmiennie niesie straszne cierpienie.
Czakdor: Tak jak jest
Bezcenne skarby naszej ziemi
Podstępnie plądrowane przez władzę
Święta kraina zmieniana w pustą skorupę
To jest gwałt na naszej woli